پنالتی گوگل به فرآیندی میگویند که سایت به طور ناگهانی از نتایج جستجو گوگل حذف شود و ترافیک سایت به طور چشمگیری کاهش یابد.
در واقع مهمترین هدف گوگل، ارائه محتوا کاربردی و کسب رضایت کاربران است. به همین سبب گوگل به صورت دستی یا از طریق الگوریتمهای متفاوت به بررسی صفحات سایتها می‌پردازد تا در صورت شناسایی هرگونه تخلف و ارائه محتوای بیکیفیت، وب سایتها را به طریق مختلف جریمه کند. همواره متخصصان سئو در تلاش هستند تا رتبه سایت و نرخ کلیک را با استفاده از تکنیک‌ها و دستورالعمل‌های بهینه سازی افزایش دهند و تا حد ممکن نرخ پرش کاهش یابد.
تمام افرادی که در زمینه سئو و بهینه سازی سایت فعالیت میکنند، حداقل یکبار با سوال “پنالتی شدن در سئو سایت چیست” مواجه شده‌اند و تا حد ممکن از جریمه شدن توسط گوگل اجتناب می‌نمایند. روش‌ها و اقدامات لازم برای رفع پنالتی سایت از مهمترین بخش‌های آموزش سئو به شمار می‌رود که یادگیری این موارد در کسب امتیاز از گوگل بسیار موثر است.
به بیان ساده پنالتی شدن سایت، به معنای جریمه شدن وب سایتها توسط گوگل میباشد. زمانی که وب سایتها از دستورالعمل‌های مخالف با قوانین گوگل جهت افزایش رتبه استفاده کنند؛ جریمه خواهد شد که منجر به کاهش چشمگیر رتبه و از دست رفتن ترافیک وب سایت میشود. در این مطلب قصد داریم دلایل پنالتی شدن سایت را به طور کامل مورد بررسی قرار دهیم. با ما همراه باشید.
به طور میانگین گوگل روزانه 40 میلیارد صفحه اسپم را شناسایی و در راستای برطرف کردن نیازهای کاربران در تلاش است بهترین محتوا و خدمات را ارائه دهد؛ به همین سبب هر وب سایتی که محتوا و خدمات بیکیفیت ارائه دهد و قصد گمراه کردن عوامل رتبه بندی گوگل را داشته باشد بدون شک جریمه خواهد شد.
عموما اگر سایتی به طور ناگهانی در نتایج جستجو گوگل نمایش داده نشود و با اُفت ترافیک شدید مواجه شود به احتمال زیاد سایت پنالتی شده است که در ادامه به بررسی کامل آن میپردازیم. به طور معمول گوگل از طریق الگوریتمهای مختلف یا توسط نیروهای انسانی، صفحات سایت را مورد بررسی قرار میدهد و به محض برخورد با تخلف، سایت را جریمه میکند.
در راستای پاسخ دادن به سوال “چه زمانی پنالتی گوگل رخ می دهد؟” میتوان گفت روند جریمه کردن گوگل از چهار مرحله زیر تشکیل شده است.:
پس از انتشار محتوا (Publish content) در سایت، بسیاری از صفحات از طریق ربات‌های گوگل، در همان مرحله خزیدن، اسپم شناسایی شده و از اضافه شدن به نتایج جستجو گوگل جلوگیری خواهند شد. همچنین توجه داشته باشید بررسی محتواها طی یک آنالیز دو مرحله‌ای صورت می‌پذیرد که در صورت کپی یا بی کیفیت بودن محتوا، سایت رتبه پایینی در نتایج جستجو گوگل کسب خواهد کرد.
عموما الگوریتمهای گوگل تا 99 درصد صفحات اسپم را شناسایی میکنند و نیروهای انسانی گوگل تنها برای 1 درصد باقی مانده فعالیت دارند. به طور معمول در صورت جریمه شدن دستی، هشداری از طریق (Google Search Console) از بخش Manual actions و Security issues برای ادمین سایت ارسال می‌گردد.
این در حالی است که اگر جریمه‌های توسط الگوریتمهای گوگل اعمال شود بدون هیچ اعلان و هشداری میباشد. از راه‌های تشخیص پنالتی شدن دامنه میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
به طور کلی جریمه‌های گوگل انواع مختلفی دارند که هر کدام به نحوی باعث حذف وب سایت‌های متخلف و صفحات اسپم از نتایج جستجو می‌شوند. همانطور که بیان شد گوگل با استفاده از الگوریتمهای مختلف به بررسی و شناسایی وب سایت‌هایی می‌پردازد که از دستوارالعمل‌های مخالف با قوانین گوگل استفاده میکنند اما در برخی موارد کارمندان گوگل به طور مستقیم وب سایتها را مورد بررسی قرار میدهند.
همانطور که از اسمش پیداست جریمه‌های دستی توسط نیروهای انسانی گوگل در صورت بازبینی سایتها اعمال میشود. به بیانی بهتر کارمندان گوگل به سرعت صفحات مشکوک به هرزنامه را شناسایی کرده و جریمه میکنند. در صورت جرایم دستی ایمیل یا اعلانی هم دریافت خواهید کرد و همزمان در بخش manual actions اعلانی درباره جزئیات دریافت خواهید کرد.
زمانی که وب سایتها قصد دور زدن قوانین گوگل را داشته باشند، الگوریتمهای گوگل با شناسایی صفحات متخلف جریمه‌های سنگینی در نظر می‌گیرند که باعث کاهش نرخ کلیک و ترافیک سایت میشود و در نهایت منجر به پنالتی شدن سایتها خواهد شد.
برخی از افراد بر این معتقدند که کاهش یا افزایش ناگهانی رتبه بندی سایتها، تنها در زمان به روز رسانی الگوریتمها اتفاق میافتد. این در حالی است که دلایل کاهش رتبه و پنالتی شدن سایت در سطح وب بسیار زیاد میباشد. با توجه به اینکه الگوریتمهای گوگل به طور ممتد در حال شناسایی صفحات اسپم هستند، با رعایت نکردن مواردی نظیر درج محتوای تکراری، خرید بک لینک زیاد، استفاده زیاد از کلمات کلیدی و… کسب رتبه بالا در نتایج گوگل بسیار بعید است.
مهمترین دلایل پنالتی شدن سایت عبارتاند از:
هماطور که میدانید دریافت بک لینک از سایت‌های معتبر بسیار با ارزش است و باعث افزایش رتبه در نتایج گوگل میشود. همچنین بک لینک‌ها در ایجاد تعامل با کاربران بسیار موثر واقع شده‌اند. به همین سبب در سطح وب، صفحاتی که بک لینکهای زیادی داشته باشند، به عنوان سایت مرجع شناسایی می‌شوند.
بسیاری از سایتها برای افزایش رتبه به خرید بک لینک روی می‌آورند. فارغ از این که خرید بک لینک یکی از رایج‌ترین دلایل پنالتی شدن سایتها میباشد. اساسا خرید بک لینک از سایت‌هایی که در زمینه‌های نامرتبط با وب سایت شما فعالیت دارند دارای هیچ ارزشی نیست. به همین سبب لینکهای غیرواقعی نشانه‌ی الگوی رفتاری نامناسب وب سایت میباشد. توجه داشته باشید از بهترین راه‌های نحوه تشخیص جریمه شدن سایت دریافت بک لینک از وب سایت‌های نامعتبر است.
گوگل مبنای کار خود را بر اساس ارائه محتوا کاربردی و جذاب به کاربران بنا نهاده است. هر چه وب سایتها اطلاعات جدیدتری را به کاربران ارائه دهند و مخاطبان مدت زمان طولانی‌تری را در صفحات سپری کنند، سایت از امتیاز بالاتری برخوردار میشود. الگوریتم دزد دریائی گوگل به بررسی وب سایت‌هایی می‌پردازد که به طور ممتد محتوای تکراری ارائه میدهند و به سرعت سایت را جریمه میکند. اگر قصد دارید در میان رقبا به عنوان سایتی مرجع شناخته شوید، الزامی است محتوایی منحصر به فرد و جذاب ارائه دهید تا کاربران نهایت رضایتمندی را در وب سایت شما تجربه کنند.
توجه داشته باشید گوگل برای هرگونه اقدامی که بیش از حد معمول در سایت انجام شود جریمه در نظر می‌گیرد. در سالهای اخیر استفاده زیاد از کلمات کلیدی نه تنها باعث افزایش رتبه سایتها نمی‌شود، بلکه ممکن است سایت از نتایج جستجو هم حذف شود. گوگل با استفاده از الگوریتمهای متفاوت روند عملکرد سایتها را به طور دقیق مورد بررسی و امتیاز مثبت یا منفی برای آنها در نظر می‌گیرد.
تبادل لینک میان سایت‌هایی که در زمینه‌های غیر مرتبط فعالیت دارند از ارزش بسیار کمی برخوردار است. توجه داشته باشید گوگل وب سایت‌هایی را که بیش از حد لینکدهی انجام دهند را بدون شک جریمه میکند.
به طور معمول انکرتکستها (متن لینک‌ها) از عوامل موثر در بهینه سازی سایت و افزایش رتبه می‌باشند. اما در سالهای اخیر، سئو نادرست و استفاده بیش از حد از کلمات کلیدی در انکرتکستها سبب پنالتی شدن بسیاری از سایتها شده است.
به طور معمول گوگل از طریق Sitemap به شناسایی ساختار سایت پی می‌برد. به همین دلیل عواملی نظیر Cloaking و انتقال اطلاعات نادرست به گوگل از مهمترین دلایل پنالتی شدن سایت میباشد.
توجه داشته باشید تمام لینکهای موجود در صفحات سایت باید برای کاربران قابل مشاهده باشد. در برخی موارد لینکهای هم رنگ پس زمینه یا مخفی شده از طریق CSS، از مهمترین عوامل برای پنالتی شدن سایت توسط گوگل میباشد.
مشکلات فنی یا هاست از دلایل مهم Down-Time شدن سایتها میباشد. اگر وب سایتی در طولانی مدت یا به طور مکرر از دسترس خارج شود، تمام صفحات سایت از ایندکس گوگل خارج می‌شوند و به طور کلی از نتایج جستجو گوگل خارج خواهد شد.
اگر وب سایتی هک شود و محتوایی نامرتبط در صفحات مختلف بارگذاری شود؛ گوگل به کمک روش‌ها و شیوه‌های تخصصی، سایت‌های هک شده را شناسایی و سایت را از نتایج جستجو حذف خواهد کرد.
ارور 404 نشانده‌ی صفحاتی است که دیگر وجود ندارند. گوگل به ارورهای موجود حساسیت نشان میدهد و برای سایت‌هایی که ارورهای متعدد داشته باشند امتیازی منفی زیادی در نظر می‌گیرد که مجموع این امتیازات، در نهایت منجر به پنالتی سایت میشود.
PBN مخفف عبارت (Private Blog Network) به معنای لینکدهی از تمام صفحات بلاگ سایتی به وب سایت دیگر میباشد که با هدف افزایش اعتبار و رتبه انجام می‌گیرد.
به طور کلی شبکه‌های لینک‌سازی در وبلاگ نویسی‌های رایگان ایجاد می‌شوند که از مهمترین دلایل پنالتی شدن سایت به شمار می‌رود و یکی از روش‌های سئو کلاه سیاه است. در صورت جریمه شدن وب‌سایت از طریق شبکه‌های لینک، تنها حذف این نوع لینک‌ها می‌تواند در تجدید نظر گوگل برای رفع پنالتی موثر باشد.
آشنایی کامل با نحوه عملکرد الگوریتمهای گوگل و بهینه سازی اصولی از بهترین راهکارها برای جلوگیری از پنالتی شدن سایت میباشد. هر کدام از الگوریتمهای گوگل، وظایف مختلفی دارند که عملکرد سایت را به جهت بهبود بهینه سازی و ارائه بهترین محتوا مورد بررسی قرار میدهند.
تعدادی از الگوریتمهای گوگل تعیین کننده قوانین مشخصی هستند که با مشاهده تخلف به طور قطع وب سایت را جریمه خواهند کرد. از مهمترین الگوریتمهای گوگل که به بررسی دقیق عملکرد سئو سایت می‌پردازند میتوان به الگوریتم پاندا، پنگوئن، دزدان دریایی و fred اشاره نمود.
این الگوریتم به بررسی محتواهای بیکیفیت می‌پردازد و سایت‌هایی که محتوای مفیدی برای کاربر ارائه نمی‌دهند را شناسایی و جریمه میکند. ارائه محتوای بیکیفیت نه تنها باعث جذب کاربران نمی‌شود بلکه سبب میشود کاربران به سرعت وب سایت را ترک نمایند و نرخ پرش و یا پوگو استیکینگ افزایش پیدا کند. به همین جهت ارائه محتوا بیهوده و بیکیفیت از مهمترین دلایل پنالتی شدن سایت میباشد.
اساسا روند لینک سازی داخلی و خارجی اصولی، از بهترین روش‌ها و اقدامات لازم برای رفع پنالتی سایت محسوب میشود. الگوریتم پنگوئن به بررسی کیفیت لینکهای سایت می‌پردازد و صفحاتی که بک لینکهای اسپم زیادی داشته باشند را به سرعت جریمه خواهد کرد. توجه داشته باشید لینک سازی در گوگل برای ارائه محتواهای مرتبط به کاربران انجام خواهد شد. به خاطر داشته باشید که اگر لینک سازی با هدف گمراه کردن عوامل رتبه بندی گوگل انجام شود، در صورت متوجه شدن گوگل تحت هر شرایطی، سایت پنالتی و از نتایج حدف میشود.
به طور قطع محتواهای کپی هیچ اطلاعات جدیدی را به کاربران ارائه نمی‌دهند و در دنیای وب به هیچ عنوان ارزشمند نیستند. الگوریتم دزد دریایی به بررسی محتواهای کپی می‌پردازد و بدون استثنا تمام سایت‌هایی که محتواهای کپی و بی ارزش ارائه کنند و بر ادامه کپی کردن مصر باشند را جریمه خواهد کرد.
این الگوریتم به بررسی سایت‌هایی می‌پردازد که از تبلیغات زیاد در بالای صفحات سایت استفاده میکنند و کاربران برای مشاهده محتوا مجبور به اسکرول زیاد هستند. از مهمترین دلایل پنالتی شدن سایت میتوان به نمایش بی‌رویه تبلیغات در وب سایتها اشاره نمود. به همین سبب گوگل الگوریتم PageLayout را به جهت بررسی تبلیغات اختصاص داده است که سایت‌های متخلف، به سرعت جریمه شوند.
در نظر داشته باشید الگوریتم Fred تمام وب سایتها را از نظر کیفیت محتوایی، استفاده بیش از حد تبلیغات و بهینه سازی نامناسب و بیش از حد مورد بررسی قرار میدهد و تاثیر بسزایی در پنالتی شدن سایت یا کاهش رتبه در نتایج جستجو گوگل دارد.
همانطور که بیان شد گوگل به واسطه‌ی الگوریتمهای مختلف به بررسی سطح محتواها از نظر منحصر به فرد بودن یا جذابیت می‌پردازد. همین امر نشان دهندهی اهمیت و تاثیر محتوای سایت در کسب امتیاز از گوگل میباشد. در نظر داشته باشید هر چه محتوای کاربردی و جذاب ارائه دهید کاربران مدت زمان طولانی‌تری را در وب سایت شما سپری میکنند و سایت از رتبه و امتیاز بالاتری برخوردار میشود.
این در حالی است که با ارائه محتوا بیکیفیت نه‌تنها رتبه بالایی در نتایج جستجو گوگل کسب نمی‌کنید، بلکه سایت پنالتی هم میشود. توجه داشته باشید محتوای باکیفیت و بسیار جذاب از مهمترین مولفه‌های موثر در بهینه سازی و سئو اصولی به شمار می‌رود.
اساسا متخصصان سئو در پاسخ به سوال “روش‌های رفع پنالتی شدن سایت چیست؟” هیچ جواب قطعی نداده‌اند. در شرایطی که سایت با اُفت شدید ترافیک مواجه شود یا در نتایج جستجو گوگل صفحات نمایش داده نشود به احتمال خیلی زیاد سایت پنالتی شده است. توجه داشته باشید تشخیص علت پنالتی از مهمترین اقدامات در مسیر رفع پنالتی سایت است.
همچنین لینکهای باکیفیت موجود در محتوای منحصر به فرد و کاربردی از بهترین راه‌های افزایش رتبه در نتایج جسجتو میباشد. این در حالی است که دریافت بک لینک از وب سایت‌های غیر مرتبط از مهمترین دلایل پنالتی شدن سایت است.
حذف لینک‌ها و محتواهای اسپم ایجاد شده توسط کاربران از موثرترین روش‌های رفع پنالتی میباشد. این در حالی است که محتوای تولید شده توسط کاربران نشان دهندهی تعامل است و در افزایش رتبه سایتها بسیار موثر میباشد.
گوگل اعلام کرده است لینکهای اسپم ایجاد شده توسط کاربران در پنالتی شدن سایتها نقش به سزایی دارد. به همین سبب استفاده از تگ Nofollow به گوگل نشان میدهد که سایت شما هیچ نقشی در ایجاد این نوع لینک و محتواها ندارد و سایت جریمه نخواهد شد.
اخیرا الگوریتمهای گوگل در صورت بررسی وب سایتها، تنها صفحاتی که قوانین گوگل را رعایت نکرده‌اند را پنالتی و از نتایج جستجو گوگل حذف میکند. به همین سبب گوگل امکان دارد گزارش و توضیحاتی از صفحات پنالتی شده جهت اطلاع رسانی به کاربران در بخش سرچ کنسول ارسال میکند.
هر زمان که با کاهش ترافیک شدید سایت مواجه شدید کافی است بخش manual actions سرچ کنسول را بررسی نمائید تا از پنالتی شدن سایت اطمینان حاصل کنید. مراحل تشخیص پنالتی شدن دامنه به صورت زیر میباشد:
اگر وب سایت دچار پنالتی نشده باشد هیچ اعلانی در سرچ کنسول درج نمی‌شود.
برطرف کردن تمام مشکلات سایت و ادامه فعالیت دقیقا در راستای قوانین گوگل تنها راهکار رفع پنالتی و بازگشت به نتایج جستجو میباشد. در پاسخ به سوال “درخواست بازنگری سایت در مواقع پنالتی چه مدت طول میکشد” میتوان گفت که به طور دقیق هیچ مدت زمان معینی وجود ندارد تا پنالتی سایت کاملا برطرف شود. بررسی کیفیت محتوا، لینک سازی، میزان تبلیغات و بهینه سازی از جمله موارد موثر در رفع پنالتی میباشد. توجه داشته باشید تنها در صورت جریمه شدن دستی سایت امکان درخواست بازنگری وجود دارد.
طبق آمارهای گوگل نیمی از جریمه‌ها مرتبط با لینک‌ها هستند. این در حالی است که پست‌های مهمان 45 درصد از جریمه‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین مواردی مانند لینکهای ورودی بیکیفیت، محتواهای اسپم، لینکهای مخفی و ویجت‌ها نیز از عناصر مهم در پنالتی شدن سایتها محسوب می‌گردد. به طور کلی گوگل در زمان برخورد با بک لینکهای غیر طبیعی، به صورت زیر جریمه‌ها را لحاظ خواهد کرد؛
گوگل به محض برخورد با لینکهای ورودی غیرطبیعی، تحت هیچ شرایطی اعتبار سایت را در نظر نمی‌گیرد و به سرعت صفحه را جریمه خواهد کرد. در نظر داشته باشید زیاده روی در هر امری برای بهینه سازی و سئو، پنالتی شدن سایت را در پی دارد.
گوگل به زمان بک لینک‌ها توجهی ندارد. بسیاری از وب سایت‌هایی که در سالهای 2016 تا 2018 لینکهای ورودی غیر طبیعی داشته‌اند در سالهای 2022 تا 2024 پنالتی شده‌اند. به همین سبب استفاده از هرگونه بک لینک غیر طبیعی در هر زمانی مجاز نمی‌باشد.
طبق آمار اعلام شده توسط گوگل، پنالتی تمام صفحات وب سایت به طور کلی عملکرد سایت را منحل میکند. جریمه وب سایتها به دو روش کلی یا بخشی از صفحات تقسیم میشود.
هر زمان که گوگل تشخیص دهد تعداد بک لینکهای سایتی بیش از حد معمول است صفحه را جریمه خواهد کرد.
اساسا رفع پنالتی سایت مدت زمان مشخصی ندارد؛ گوگل به طور معمول پس از دو یا سه بار درخواست تجدید نظر به بازنگری وب سایت می‌پردازد.
همواره به روزرسانی گوگل با افت یا افزایش شدید رتبه وب سایتها همراه است که در بسیاری از موارد با پنالتی اشتباه گرفته میشود. اگر وب سایتی در زمان بروز رسانی گوگل با کاهش رتبه رو به رو گردد، ممکن است پس از مدتی به رتبه قبلی خود بازگردد این در حالی است که در صورت پنالتی شدن تنها با برطرف کردن مشکلات صفحات احتمال دارد وب سایت به مرور زمان به نتایج جستجو گوگل برگردد.
سخن نهایی
کاهش ترافیک و نمایش ندادن سایت در نتایج جستجو گوگل از نشانه‌های پنالتی شدن سایت میباشد. گوگل با استفاده از الگوریتم‌هایی نظیر پاندا، پنگوئن و دزدان دریائی روند عملکرد سایتها را به سرعت بررسی کرده و به محض برخورد با تخلف، وب سایت را جریمه میکند. به طور کلی جریمه شدن سایت به دو روش دستی یا از طریق الگوریتمها اتفاق میافتد که در صورت جریمه‌های دستی، گوگل از طریق سرچ کنسول به کاربران صفحات پنالتی شده را اعلام میکند.
این در حالی است که جریمه‌هایی که توسط الگوریتمها اعمال میشود، تنها با کاهش رتبه و ترافیک سایتها مشخص خواهد شد. عواملی نظیر خرید بک لینک، محتوای تکراری، لینکهای مخفی، هک شدن و از دسترس خارج شدن سایت از مهمترین دلایل پنالتی شدن سایتها میباشد.
از مهمترین روش‌ها و اقدامات لازم برای رفع پنالتی میتوان به شناخت مشکلات و اختلالات سایت اشاره نمود. هر چند که پنالتی شدن سایت به معنای از بین رفتن عملکرد وب سایت میباشد، اما اگر در سئو کلاه سیاه افراط نکنید و بیش از حد از سری دستورالعمل‌های بهینه سازی سایت استفاده نکنید، احتمال رو به رو شدن با پنالتی سایت بسیار کم میشود.
در محتوا به بخش کوچکی از آموزش بهینه سازی سئو سایت که مرتبط با رفع جرایم گوگل بود، پرداختیم. اما اگر قصد دارید به طور اصولی و با ذهنیت درست نسبت به یادگیری سئو اقدام نمایید، پیشنهاد می‌کنیم در دوره آموزش سئو دی ام روم شرکت نمایید تا به تمامی اصول سئو سایت، در مدت زمان کوتاهی دست پیدا کنید.
سوالات متداول
✅ پنالتی به فرآیندی میگویند که سایت به طور ناگهانی در نتایج جستجو گوگل نمایش داده نشود و ترافیک سایت به طور چشمگیری کاهش یابد.
✅ از مهمترین دلایل پنالتی شدن سایت میتوان به خرید بک لینک، محتوای تکراری، استفاده زیاد از کلمات کلیدی، تبادل لینک غیر استاندارد، استفاده نادرست از انکرتکستها ، قراردهی Sitemap نادرست، استفاده از لینکهای مخفی، درج متن مخفی، Down-time یا از دسترس خارج شدن سایت، هک شدن سایت و ارور کدهای HTTP اشاره نمود.
✅ از بخش Manual-Actions سرچ کنسول به راحتی صفحاتی که پنالتی شده اند را شناسایی کنید. از مهمترین روش‌ها و اقدامات لازم برای رفع پنالتی میتوان به شناخت مشکلات و اختلالات سایت اشاره نمود. هر چند که پنالتی شدن سایت به معنای از بین رفتن عملکرد وب سایت میباشد، اما اگر در سئو کلاه سیاه افراط و بیش از حد از سری دستورالعمل‌های بهینه سازی سایت استفاده نکرده باشید، احتمال تجدید نظر گوگل و بازگشت به نتایج گوگل وجود دارد.
✅ الگوریتمهای پاندا، پنگوئن، دزدان دریائی، Page Layout و fred وب سایتها را از نظر محتوای تکراری و بیکیفیت، لینکهای ورودی و خروجی و تبلیغات به طور دقیق مورد بررسی قرار میدهند و در صورت برخورد با تخلف سایتها را جریمه خواهند کرد.
✅ اساسا مدت زمان مشخصی جهت بازنگری و رفع پنالتی سایتها وجود ندارد.
عماد چابک
عماد چابک
عماد چابک
جهت تماس با کارشناسان فرم زیر را تکمیل بفرمایید.
فیلد های "*" اجباری هستند
فیلد های "*" اجباری هستند
