یکی از اصطلاحات تخصصی و به ظاهر سخت سئو، تگ کنونیکال یا rel=canonical است. تگ کنونیکال علیرغم عنوان پیچیده‌ای که دارد، موضوع خیلی عجیبی نیست و اتفاقاً یکی از تکنیک‌های کاملاً ساده و کاربردی سئو است. اگر نمی‌دانید Canonical Tag چیست، پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
در این مقاله ضمن درک مفهوم و کاربرد تگ کنونیکال، با قدرت و تأثیر این تکنیک در سئو سایت آشنا می‌شویم. همچنین در ادامه با هم می‌بینیم که عدم استفاده از آن، چه مشکلاتی را برای سئوی سایت به وجود خواهد آورد. بعد از مطالعه این مطلب، به خوبی می‌آموزید که چطور صفحات با URL متفاوت و محتوای یکسان را مدیریت کرده و قدرت یک یا چند صفحه را به یک صفحه مرجع منتقل کنید.
تگ کنونیکال یا Canonical Tag چیست؟
برای شروع آموزش سئو در این بخش، اول به سراغ تعریف تگ canonical می‌رویم. تگ کنونیکال (rel=canonical) یک قطعه کد HTML است که از آن برای معرفی نسخه اصلی صفحاتی که از نظر محتوایی و کلمه کلیدی اصلی تقریباً تکراری و مشابه هستند، استفاده می‌کنیم.
تصور کنید ما چند صفحه با URL های مختلف داریم که از نظر محتوا و کلمه کلیدی اصلی، تا حد زیادی به هم شبیه هستند. در این شرایط، گوگل تلاش می‌کند تا به انتخاب خود بهترین نسخه را از بین این صفحات به کاربران نمایش دهد.
برای اینکه از خطای احتمالی ربات‌ها در انتخاب نسخه اصلی پیشگیری کنیم، از تگ کنونیکال استفاده می‌کنیم تا نسخه اصلی (پیشنهادی) خودمان را به گوگل معرفی کنیم.
ربات‌های گوگل چگونه تگ کنونیکال را تشخیص می‌دهند؟
تگ‌های Canonical ساختار ساده و سازگاری دارند. در سیستم مدیریت محتوای وردپرس، تنظیمات تگ کنونیکال کار راحتی است، چون هسته مرکزی وردپرس به خوبی آن را مدیریت می‌کند. ولی در مورد سایت‌های با کدنویسی اختصاصی، این تگ با کد زیر در بخش <head> سایت قرار می‌گیرد:
<link rel=“canonical” href=“https://example.com/sample-page/” />
گوگل هر قسمت از این کد ساده را به شکل زیر درک می‌کند:
link rel=canonical: لینک موجود در این تگ، نسخه اصلی (کنونیکال) این صفحه است.
href=https://example.com/sample-page: ورژن کنونیکال را می‌توانید در این URL پیدا کنید.
صفحات با محتوای تکراری چگونه ایجاد می‌شوند؟
شاید بپرسید چرا باید چنین اتفاقی بیفتد؟ یا اصلاً چرا باید دو یا چند صفحه با محتوای مشابه در سایت ما ایجاد شده باشد؟
در پاسخ باید بگوییم که، هیچ سایتی از این قاعده مستثنی نیست و به دلایل مختلف ممکن است محتوای تکراری در سایت ما ایجاد شده باشد. در ادامه با هم رایج‌ترین دلایل را بررسی می‌کنیم:
1. آدرس صفحه براساس نوع کاربرد آن دچار تغییر می‌شود
یک صفحه از سایت ما ممکن است براساس شرایط نمایش و کاربرد، URL های متفاوتی داشته باشد. طراحی آدرس اختصاصی برای نسخه موبایل، استفاده از RSS در سایت و داشتن نسخه Print مجزا، نمونه‌هایی از تولید صفحات با محتوای یکسان و آدرس‌های مشابه هستند. مانند مثال زیر:
Main: https://bagheketab.com
Mobile: https://m.bagheketab.com
RSS: https://bagheketab.com/feed
Print: https://bagheketab.com/print
2. چندین URL مختلف برای یک صفحه از سایر سایت‌ها دریافت می‌کنیم
گاهی اوقات به دلیل لینک‌های اشتباهی که از سایت‌های دیگر در فرآیند لینک سازی خارجی دریافت می‌کنیم، یک صفحه از سایت ما با چندین آدرس در دسترس گوگل قرار می‌گیرد. اگر یک صفحه تگ کنونیکال نداشته باشد، ممکن است به جای آدرس اصلی، با یکی از همین آدرس‌ها در گوگل ایندکس شود. چون این url ها در مقایسه با نسخه اصلی، لینک‌های ارزشمند زیادی دریافت کرده و از نظر گوگل مرجع اصلی محسوب می‌شوند.
3. مدیریت URL های با http و https را جدی نمی‌گیریم
همه صفحات سایت ما قابلیت دسترسی با آدرس‌های https و http یا www را دارند، ولی گوگل فقط یکی از آنها را برای نمایش در صفحه نمایش جستجو انتخاب می‌کند. اگر تگ کنونیکال را به درستی انتخاب نکنیم، مدیریت این url ها سخت خواهد شد.
چون برخی از صفحات با www، برخی دیگر با https و بقیه با حالت‌های دیگر ایندکس خواهند شد.
4. وقتی کلمه کلیدی اصلی صفحات شبیه به هم انتخاب می‌شود
یکی از رایج‌ترین مشکلات سایت‌های فروشگاهی، وجود صفحاتی است که از نظر کلمه کلیدی اصلی به هم شباهت زیادی دارند، ولی نمی‌توان آنها را در یک صفحه قرار داد؛ مانند صفحه «خرید تلویزیون» و صفحه «قیمت تلویزیون».
شباهت زیاد کلمات کلیدی این دو صفحه، باعث می‌شود ربات‌های گوگل در تفکیک این دو صفحه دچار مشکل شوند، یکی از آنها ایندکس نشود یا حتی دچار کنیبالیزیشن شوند. پیشنهاد می‌کنیم برای مطالعه بیشتر، مقاله «کنیبالیزیشن چیست؟» را مطالعه کنید.
علاوه بر موارد گفته شده، دلایل دیگری هم وجود دارند که به تولید صفحاتی با URL های مجزا و محتوای تکراری منجر می شوند. ولی مهمترین دلایل، همین مواردی بود که بررسی کردیم.
در بخش بعدی، می‌خواهیم درباره اهمیت تگ canonical در سئوی سایت صحبت کنیم و ببینیم چرا توجه به این موضوع، تا این حد اهمیت دارد.
اهمیت تگ کنونیکال در سئو؛ کنترل منابع و بودجه‌های استراتژیک سایت
همه ما می‌دانیم که گوگل محتوای تکراری را دوست ندارد، چون انتخاب را برای او سخت‌تر می‌کند و نمی‌داند که:
- کدام نسخه از این صفحات مشابه و تکراری را ایندکس کند
- کدام نسخه را برای جستجوهای مرتبط کاربران رتبه بندی کند
- یا اینکه رتبه این صفحات را چطور بین آنها تقسیم بندی کند
شاید بگویید گوگل دیگر آنقدر قدرتمند شده که بالاخره می‌تواند نسخه اصلی یک صفحه را از میان نسخه‌های تکراری پیدا کند، ولی مساله فقط محتوای تکراری نیست؛ داشتن تگ کنونیکال از چند جهت برای بهبود سئوی سایت ما ضروری است، از جمله:
1. بودجه خزش سایت را کنترل می کند
اولین ضربه‌ای که نداشتن تگ کنونیکال به سئوی سایت وارد می‌کند، به هدر رفتن بودجه خزش سایت است. چون گوگل به جای کشف و بررسی محتواهای جدید و مهم سایت ما، زمان خود را برای خزیدن چندین نسخه از یک صفحه تلف می‌کند!
حقیقتی که در مورد بودجه خزش وجود دارد، محدودیت آن برای سایت‌های مختلف است. بودجه خزش چیزی نیست که ما به عنوان مدیر یک سایت روی آن کنترل داشته باشیم، بلکه کاملاً تحت کنترل گوگل است.
می‌توانیم با استفاده درست و اصولی از تگ Canonical، کنترل هر چند محدودی روی بودجه خزش داشته باشیم. برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد می کنیم مقاله بودجه خزش چیست را مطالعه کنید.
تگ کنونیکال از کرال شدن صفحات تکراری جلوگیری می‌کند!
بودجه خزش برای سایت‌ها بسیار مهم است؛ مخصوصاً سایت‌های بزرگ با تعداد صفحات زیاد. بنابراین می‌توانیم از تگ canonical استفاده کنیم تا مطمئن شویم که ربات‌های گوگل به جای کرال کردن نسخه‌های مختلف موبایلی، پرینتی و… یک صفحه، سایر صفحات و مطالب جدید ما را پردازش می‌کنند. فقط باید صفحه کنونیکال را به درستی انتخاب کنیم.
این کار باعث افزایش سرعت ایندکس محتواهای بروزرسانی شده و حتی بالا رفتن شانس بررسی و ایندکس مقالات جدید می شود.
یک نکته مهم را فراموش نکنید!
گوگل می‌گوید که معمولاً به نشانی کنونیکال که ما انتخاب می‌کنیم، احترام می‌گذارد؛ اما نه همیشه! زیرا در نهایت این گوگل است که براساس دستورالعمل‌های خود، صفحه اصلی یا به اصطلاح کنونیکال را انتخاب می‌کند.
2. فرآیند رتبه بندی صفحات با محتوای مشابه را تسهیل می کند
اگر از تگ Canonical استفاده نکنیم، در بهترین حالت گوگل صفحه مورد نظر خود را به عنوان صفحه اصلی انتخاب و رتبه بندی می‌کند و سایر صفحات یا ایندکس نمی‌شوند، یا در صورت ایندکس شدن، رتبه مناسبی نمی‌گیرند. اما شرایط همیشه به این ترتیب نیست!
اگر با تگ کنونیکال صفحه اصلی را به گوگل معرفی کنیم، اعتبار سایر صفحات تکراری و همچنین اعتبار تمامی لینک‌های داخلی و خارجی که به این صفحات داده شده، به صفحه اصلی یا مرجع منتقل می‌شود.
این کار علاوه بر اینکه فرآیند رتبه بندی صفحه مرجع و صفحات با محتوای تکراری را تسهیل می‌کند، از رتبه گرفتن صفحات تکراری هم جلوگیری می کند.
تگ کنونیکال از رنکینگ صفحات تکراری جلوگیری می‌کند
برای جلوگیری از رتبه گرفتن صفحات تکراری و اطمینان از این نکته که محتوای اصلی یا محتوای مرجع، همان محتوایی است که توسط گوگل رتبه گرفته و برای کاربران نمایش داده می شود، باید از تگ کنونیکال برای ادغام سیگنال‌های رنکینگ این صفحات استفاده کنیم.
3. احتمال کنیبالیزیشن صفحات مشابه را کاهش می‌دهد
کاربرد بعدی تگ کنونیکال، جلوگیری از رقابت میان صفحات با محتوای مشابه در صفحه نتایج سرپ است. وقتی برای چند صفحه مشابه، یک نشانی کنونیکال مشخص کنیم، اعتبار این صفحات و اعتبار ناشی از لینک‌های خارجی مربوط به آنها، به صفحه کنونیکال شده منتقل شده و مانع از هم جنس خواری این صفحات می‌شود.
فرض کنید ما چند صفحه مختلف داریم که در آنها درباره آموزش تکنیک‌های سئو کلاه سفید صحبت کرده‌ایم. تنظیم آدرس کنونیکال باعث می‌شود گوگل درک کند که ما می‌خواهیم کدام صفحه را در نتایج SERP به کاربران نمایش دهد و به بیان بهتر، کدام صفحه رتبه بگیرد؛ این یکی از مهمترین کاربردهای تگ کنونیکال است.
4. تگ Canonical از ایجاد تغییرات دوره‌ای در نسخه مرجع یا صفحه اصلی جلوگیری می کند
اگر برای مشخص کردن صفحه اصلی یا مرجع، از تگ کنونیکال استفاده نکنیم، به مرور زمان با بروزرسانی محتوای این صفحه یا سایر صفحاتی که به این صفحه کنونیکال شده‌اند و همچنین تغییر در برنامه لینک سازی خارجی این صفحات، گوگل بنا به تشخیص خود صفحه مرجع را تغییر می‌دهد و url دیگری را در نتایج جستجو نمایش می‌دهد.
در چنین شرایطی ممکن است آن صفحه جایگاه خود را از دست بدهد و اطلاعات آماری که در سرچ کنسول گوگل، گوگل آنالیتیکس یا هر ابزار تحلیلی دیگری برای آن ثبت شده، دستخوش تغییر و عملاً غیر قابل تحلیل شود.
در بخش بعدی با هم می‌آموزیم که چطور از تگ کنونیکال استفاده کنیم تا از بروز چنین مسائلی جلوگیری شود.
با 5 قانون طلائی پیاده سازی تگ کنونیکال آشنا شوید
پیاده سازی تگ Canonical کار سختی نیست و مهم نیست کدام روش را برای اجرای آن استفاده می کنید. ولی 5 قانون طلایی وجود دارد که برای انتخاب تگ canonical باید همیشه آنها را به خاطر بسپارید.
قانون اول: از URL های کامل استفاده کنیم
جان مولر (مدیر آنالیز وبمسترهای گوگل) در توئیتی که اکتبر سال 2018 منتشر کرده بود، اعلام کرد: «شما می‌توانید از هر روشی استفاده کنید، اما من توصیه می‌کنم از URL های کامل استفاده کنید تا مطمئن شوید که به درستی تفسیر شده‌اند».
بنابراین براساس جمله جان مولر، ما باید به‌جای این ساختار URL:
>link rel=“canonical” href=”/sample-page/” />
از ساختار زیر استفاده کنیم:
>link rel=“canonical” href=“https://example.com/sample-page/” />
قانون دوم: در تگ کنونیکال URL های با حروف کوچک را قرار دهیم
با توجه به اینکه گوگل ممکن است URL های با حروف بزرگ و کوچک را به عنوان دو URL متفاوت در نظر بگیرد، ابتدا مطمئن شوید که URL های با حروف کوچک در سرور اعمال شده‌اند، سپس از آنها برای تگ کنونیکال صفحه استفاده کنید.
قانون سوم: از نسخه صحیح دامنه استفاده کنیم (HTTPS به‌جای HTTP)
اگر SSL سایت را تغییر داده‌اید، مطمئن شوید که در هیچ کدام از تگ‌های کنونیکال سایت از SSL قدیمی یعنی HTTP استفاده نشده باشد. انجام این کار از نظر تئوری می‌تواند منجر به سردرگمی ربات‌های گوگل شود. به عنوان مثال اگر کنونیکال فعلی سایت ما دارای ساختار زیر است:
>link rel=”canonical” href=”http://example.com/sample-page/” />
آن را به این شکل تغییر دهیم:
>link rel=”canonical” href=”https://example.com/sample-page/” />
البته اگر SSL سایت شما از HTTPS به HTTP تغییر کرده، باید برعکس این ساختار عمل کنید.
قانون چهارم: از تگ کنونیکال خود ارجاع یا self-referential استفاده کنیم
جان مولر می‌گوید: «من استفاده از تگ کنونیکال خود ارجاع را توصیه می‌کنم، زیرا برای ما روشن می‌کند که کدام صفحه را می‌خواهید ایندکس کنید، یا نشانی اینترنتی صفحه زمانی که ایندکس می‌شود، چه باید باشد.
حتی اگر فقط یک صفحه دارید، گاهی اوقات URL همان صفحه دست خوش تغییرات مختلفی می‌شود که می‌توان همه این موارد را با یک تگ rel canonical پاکسازی کرد».
منظور از تگ کنونیکال خود ارجاع، نشانی است که دقیقاً به خودش اشاره می‌کند. به عنوان مثال، اگر https://example.com/sample-page نشانی صفحه مورد نظر ما باشد، تگ کنونیکال ارجاع دهنده آن صفحه، مانند ساختار زیر خواهد بود:
>link rel=”canonical” href=”https://example.com/sample-page/” />
در cms های محبوبی مانند وردپرس، این کار به صورت خودکار انجام می‌شود. ولی در مورد cms های اختصاصی، باید از توسعه دهنده خود بخواهید که این کد را طراحی کند.
قانون پنجم: برای هر صفحه فقط یک تگ کنونیکال قرار دهیم
هر صفحه باید دارای یک تگ کنونیکال باشد. اگر بیش از یک تگ canonical انتخاب کنید، گوگل هر دو را نادیده می‌گیرد. البته در وردپرس به صورت پیش فرض امکان وارد کردن بیش از یک تگ وجود ندارد. ولی در مورد CMS های اختصاصی، در موارد اعلان چند rel=canonical، گوگل احتمالاً تمام آنها را نادیده می‌گیرد.
روش چک کردن پذیرفته شدن تگ canonical از سمت گوگل
همان قدر که استفاده صحیح و اصولی از تگ کنونیکال مهم است، اطمینان از پذیرفته شدن تگ canonical که برای یک صفحه انتخاب کرده‌ایم هم اهمیت دارد. چک کردن تگ کنونیکال صفحات کار راحتی است.
برای شروع باید وارد سرچ کنسول گوگل شویم و در بخش URL inspection، نشانی صفحه مورد نظر را وارد کنیم. پس از چند ثانیه، گوگل صفحه‌ای مشابه تصویر زیر به ما نمایش می‌دهد که حاوی اطلاعات مربوط به Crawl و index آن صفحه است.
در انتهای این صفحه با دو گزینه روبرو هستیم؛ User canonical و Google canonical. اگر یوزر کنونیکال و گوگل کنونیکال مانند هم بودند، یعنی گوگل URL که ما به عنوان کنونیکال معرفی کرده‌ایم، پذیرفته است.
اگر این دو URL با هم فرق داشتند، یعنی گوگل کنونیکال ما را نپذیرفته است و صفحه‌ای که خودش به عنوان نسخه اصلی محتوا تشخیص داده، کنونیکال در نظر گرفته است!
سخن پایانی
در این مطلب با هم بررسی کردیم که Canonical Tag چیست و چه کاربردهایی دارد. همچنین، دانستیم که تگ‌های کنونیکال چندان هم پیچیده نیستند و فقط در ابتدا کمی ما را درگیر می‌کنند.
تگ کنونیکال برای گوگل دستورالعمل مشخصی ندارد و ربات‌های گوگل می‌توانند طبق صلاحدید خودشان تگ canonical انتخابی ما را کنار بگذارند. ولی همچنان توصیه می‌کنیم که این سیگنال مهم برای موتورهای جستجو را جدی بگیرید و برای هر صفحه، URL صفحه کنونیکال را مشخص کنید.
اگر سوال یا تجربه‌ای درباره تگ کنونیکال، نحوه تنظیمات آن یا کاربردهای تگ کنونیکال دارید، خوشحال می‌شویم در بخش کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.
حتما در کوتاه ترین زمان پاسخگوی شما خواهیم بود و همچنین می‌توانید برای آموزش بیشتر به صفحه”دوره جامع سئو” مراجعه فرمائید.
سؤالات متداول
۱. برای حل مساله محتوای Duplicate، آیا می‌توانیم از تگ کنونیکال استفاده کنیم؟
بله. وقتی می‌خواهیم دسترسی گوگل به دو محتوای مشابه یا Duplicate را محدود کنیم، باید به‌جای No-Index کردن آنها، با استفاده از تگ Canonical یکی از دو محتوا را روی محتوای دیگر، لینک کنیم.
۲. در سایت‌های وردپرسی، بهترین افزونه برای تنظیمات تگ canonical چیست؟
در این مورد محبوب‌ترین افزونه‌ها Yoast و RankMath هستند.
۳. استفاده از تگ کنونیکال چه تفاوتی با ریدایرکت 301 دارد؟
در ریدایرکت 301، علاوه بر انتقال اعتبار یک صفحه به صفحه مقصد، ما دیگر به URL قدیمی یا ریدایرکت شده دسترسی نخواهیم داشت. ولی در مورد تگ کنونیکال اینطور نیست و ما به URL صفحات با محتوای تکراری همچنان دسترسی داریم.
برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد می کنیم مقاله ریدایرکت 301 چیست را مطالعه کنید.
2 نظر در “تگ کنونیکال؛ آموزش مدیریت صفحات با محتوای یکسان!”
من محصولاتم رتبه داره
میشه برای اینکه انتقال رتبه به دسته منتقل بشه
از تگ کنونیکال استفاده بزنم؟
سلام وقتتون بخیر
بله